जनकपुर, १९ असोज । कोजाग्रात पर्व मिथिलाञ्चलमा हर्ष एवं उल्लासका साथ विहीबार मनाइएको छ । नव विवाहित बेहुलाको जीवनमा एक पटक मनाइने यस पर्वलाई लिएर बेहुलाहरु उत्साहित थिए । बेहुलाको घरमा ससुरालीबाट पाहुर समेत आएको थियो । पाहुरमा लडु, खाजा, पान, मखान, गाजा, बादसाही प्रमुख रुपमा आउने गर्छन । कसको ससुरालीबाट कति पाहुर आयो भनि प्रतिस्पर्धा समेत देखिने गर्छन यस पर्वमा । धनीहरुको घरमा बढी पाहुर आउने गर्छन तर पाहुरको परम्परा गरीब धनी सबैमा रहेको छ ।
यता नव विवाहित बेहुलाहरुले कोजाग्रात मनाए जस्तै जनकपुरको प्रसिद्ध जानकी मन्दिरको प्राङ्कणमा राम जानकीको समेत कोजाग्रात सम्पन्न भएको छ । कोजाग्रातको अवसरमा रामजानकीको विहीबार भएको चुमाओन हेर्न मन्दिर प्राङ्कणमा भीड लागेको थियो । त्यस अवसरमा घण्टो गीतनाद भएको थियो । सो समारोहमा विभिन्न मन्दिरका महन्थ, स्थानीयवासीहरुको विशेष सहभागिता थियो ।कोजाग्रातमा टाढा टाढाबाट मानिसहरु रामजानकीलाई पान मखान चढाउन आउने गर्छन । साहित्यकार अयोध्यानाथ चौधरीका अनुसार यो पर्वमा भगवान विष्णुलाई स्मरण गरिन्छ । विष्णुको अवतार राम रहेका छन् त्यसैले जानकी मन्दिरमा र मिथिलाञ्चलमा ज्वाईलाई पनि विष्णुकै रुपमा लिने गरिन्छ ।
नव विवाहित बेहुलाहरुको घरमा जसरी ससुरालीबाट पाहुर आउने गर्छन त्यसरी नै रामजानकीको समेत पाहुर आएको छ । महोत्तरी रतौलीका स्व.ब्रहमदेव ठाकुरको घरबाट प्रत्येक वर्ष जस्तै एक सय १ वटा भार आएको छ । मन्दिरको पाहुरमा पनि पान, मखान, लडु, खाजा थियो । स्व.ब्रहमदेव ठाकुरको घरबाट जानकी मन्दिरमा परम्परागत हिसाबले कन्धामा पाहुर आउने गर्छ । यो परम्परा १ सय १२ वर्षदेखि चल्दै आएको छ । ती पाहुरहरु स्थानीयवासीहरु रतौलीवाट काँधमा बोकेर ल्याएका थिए । पाहुरलाई लिएर नगर परिक्रमा पनि गरिएको थियो ।
जानकी मन्दिरका उत्तराधिकारीमहन्थ रामरोशन दास वैष्णवका अनुसार कोजागरा महोत्सवमा रामजानकीको चुमाओन (विशेष पूजा) गरिन्छ । जो दृश्य एकदमै आकर्षक हुने गरेको बताए ।
